Jan Chrzciciel urodził się w Judei, według tradycji w Ain Karim. Był synem Zachariasza i Elżbiety oraz krewnym Jezusa Chrystusa. W młodym wieku udał się na pustynię, gdzie podjął życie ascety. Na przełomie 28/29 roku nad Jordanem, w pobliżu Jerycha, rozpoczął publiczne nauczanie o nadchodzącym Królestwie Bożym oraz udzielał chrztu pokuty. Wskazał na Jezusa jako oczekiwanego Baranka Bożego i nazwał Go Mesjaszem. Uchodził za proroka, ale Chrystus określił go jako kogoś więcej niż proroka, posłańca przed Bogiem. Wystąpił przeciw królowi Herodowi Antypasowi, potępiając jego kazirodcze małżeństwo z bratową Herodiadą. Został przez niego aresztowany i uwięziony, a następnie ścięty. Miał wtedy trzydzieści kilka lat.
W Janie Chrzcicielu uderza jego świętość, życie pełne ascezy i pokuty, siła charakteru, bezkompromisowość. Był pierwszym świętym czczonym w całym Kościele. Jemu dedykowana jest bazylika rzymska św. Jana na Lateranie, przy której przez prawie 1000 lat mieli swoją siedzibę papieże. Jest patronem Austrii, Francji, Holandii, Malty, Niemiec, Węgier, Prowansji, Akwitanii, Aragonii; archidiecezji warszawskiej oraz wrocławskiej; Amiens, Awinionu, Bonn, Florencji, Frankfurtu nad Menem, Kolonii, Lipska, Lyonu, Neapolu, Norymbergi, Nysy, Wiednia, Wrocławia; jest patronem wielu zakonów, m. in. joannitów (Kawalerów Maltańskich), mnichów, dziewic, pasterzy i stad, kowali, krawców, kuśnierzy, rymarzy; abstynentów, niezamężnych matek, skazanych na śmierć. Jest orędownikiem podczas gradobicia, w chorobach epilepsji.
W ikonografii święty Jan Chrzciciel przedstawiany jest jako dziecko, młodzieniec lub mąż ascetyczny, ubrany w skórę zwierzęcą albo płaszcz z sierści wielbłąda. Jego atrybutami są: Baranek Boży, baranek na ramieniu, na księdze lub u stóp, baranek z kielichem, chłopiec bawiący się z barankiem, głowa na misie, krzyż. W tradycji wschodniej, zwłaszcza w ikonach, ukazywany jest jako zwiastun ze skrzydłami.
Litania do św. Jana Chrzciciela
Kyrie elejson Chryste elejson Kyrie elejson
Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas
Ojcze z nieba, Boże - zmiłuj się nad nami
Synu, Odkupicielu świata, Boże - zmiłuj się nad nami
Duchu Święty, Boże - zmiłuj się nad nami
Święta Trójcy, Jedyny Boże - zmiłuj się nad nami
Święta Maryjo - módl się za nami
Święty Janie Chrzcicielu - módl się za nami
Wysłanniku Boży - módl się za nami
Poprzedniku naszego Zbawiciela - módl się za nami
Wzgardzicielu świata - módl się za nami
Głosie wołający na pustyni - módl się za nami
Zwiastunie prawdy - módl się za nami
Wskazujący drogę do nieba - módl się za nami
Światło Proroków - módl się za nami
Przykładzie Męczenników - módl się za nami
Któryś przed swoim poczęciem był oznajmiony - módl się za nami
Któryś był poświęcony już w żywocie matki - módl się za nami
Któryś otrzymał swoje imię z nieba - módl się za nami
Któryś poświęcił się najdoskonalszej miłości na służbę Jezusa Chrystusa - módl się za nami
Który przygotowałeś drogę do prawdziwej pokuty - módl się za nami
Który nawróciłeś przez naukę i przykład niezliczoną liczbę ludzi do Boga - módl się za nami
Który wypowiedziałeś nieustraszony Herodowi prawdę w oczy - módl się za nami
Który dla prawdy krew swoją przelałeś - módl się za nami.
O chwalebny patronie i orędowniku przed Bogiem My grzeszni,
Ciebie prosimy, wysłuchaj nas.
Abyś nam łaskę pokuty i poprawy życia uprosić raczył
Ciebie prosimy, wysłuchaj nas.
Abyś dla nas pomnożenie wiary, nadziei i miłości uprosić raczył
Ciebie prosimy, wysłuchaj nas.
Abyś nam czystość duszy i ciała uprosić raczył
Ciebie prosimy, wysłuchaj nas.
Abyś nam w godzinie śmierci dopomóc i przy sądzie za nami wstawić się raczył.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
przepuść nam Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
wysłuchaj nas Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
zmiłuj się nad nami.
P. Módl się za nami, święty Janie Chrzcicielu.
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
Módlmy się:
Boże, Ty powołałeś świętego Jana Chrzciciela, by przygotował Twój lud na przyjście Chrystusa Pana, udziel Twojemu Kościołowi daru radości w Duchu Świętym i skieruj dusze wszystkich wiernych na drogę zbawienia i pokoju. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.